Motosiklette kontra tekniği, anlamakta ve uygulamakta en güçlük çekilen fakat belli bir hızdan sonra zaten bilinçsizce uygulanan, motosikleti yönlendirmek için olmazsa olmazlardan en önemli tekniklerden biri.
Temel fiziği içinde barındırıyor. Açısal momentum ve jiroskop etkisi ile dengesini kuran motosikleti belli bir hızın üzerindeyken yönlendirmek için gidonu gitmek istediğiniz yere çevirmeniz pek işe yaramayacak.
Bir topaç düşünün. Hızlıyken pürüzsüz ve akıcı bir şekilde dönüyor, yavaşladığında ise dengesini yitirerek yalpalıyor ve devriliyor. Aynısını madeni para içinde örnekleyebiliriz. Masanın üzerine madeni parayı parmağınız ile vurup çevirdiğinizde pürüzsüz bir şekilde ivmesini kaybedene kadar dönecektir.
Motosikleti kolayca düşüremezsin
Motosikletler belli bir hıza ulaştığında aynı bir topaç gibi dengelerini sağlarlar. Zira hem ön hem de arka teker birer topaç gibi çalışacaktır. Açısal momentum ve jiroskop etkisiyle sanılanın aksine oldukça dengeli araçlardır. Nasıl ki bir topaç dışarıdan müdahale edilmedikçe devrilmiyorsa, hareket eden bir motosikleti devirmek için müdahalede bulunmanız ve çaba sarf etmeniz gerekir. Tam olarak bu sebepten, doğru sürüş pozisyonu ve elbette motosikletin dilinden anlamak gerekiyor.
Motosikletler, ortalamasını düşünürsek 25-30km/s hızlarından sonra yukarıda da bahsettiğimiz etkenler ile dengeye daha iyi bularak, hızlandıkça daha da pürüzsüz hale ulaşan araçlardır. Bu hızlarda ise düşük hızlarda olduğu gibi gidonu dönmek istediğiniz tarafa çevirerek manevra yapamazsınız.
Örneğin;
Saatte 100 km/s hızla ilerlerken sağa dönmek için gidonu sağa çevirdiğinizi düşünün. Ön tekeriniz bir anlığına sağı gösterecek fakat sağa dönmenizi, dönme hareketi yapan bir cismin eylemsizliği yani atalet engelleyecektir. Ön tekeriniz hariç geri kalan her şey siz ve motosikletiniz bir kütle olarak düz gidecek ve dönmeye karşı direnç oluşturacaksınız. Daha basit anlatmak gerekirse, cismin hareket ettiği yöne hareketine devam etmesine eylemsizlik diyoruz. Bu şartlar altında ön tekeriniz sağa dönmek istese dahi bunu yapamayacaksınız.
Bir otobüste ayakta yolculuk ettiğinizi düşünün. Otobüs bir anda fren yaptı fakat siz öne doğru hareketinize devam edeceksiniz. Bir yerlere tutunamazsanız ise muhtemelen kendinizi yerde bulursunuz.
Buna merkezkaç kuvveti denmiyor muydu?
Otomobil ile viraja biraz hızlı girdiğinizde ise vücudunuz ters tarafa yani dışarıya hareket edecektir. Buna merkezkaç kuvveti dense de esasında böyle bir kuvvet yoktur ve bu eylemsizliktir.
Tüm bunlar motosikletiniz ile viraja girdiğinizde veya üstteki örneğimizde olduğu gibi saatte 100km/s hız ile sağa dönmek için gidonu çevirdiğinizde de gerçekleşir. Ön tekerin sağı göstermesi ile geri kalan her şey düz gitmeye çalışacak ve bunun sonucunda ise motosiklet dışa yani sol tarafa yatacaktır. Tabii ki bunda motosikletin yapısı, geometrisi ve diğer araçlardan farklı olarak düz taban olmayan radius oranlı lastiklerin de katkısı olacaktır.
Motosiklet dönerken, manevra yaparken yatan ve yatmak zorunda olan bir araç. Peki dik dönemez mi? Evet, dönebilir. Eğer yürüme hızında hareket ediyorsanız. Bu ayrı bir konu.
Kontra tekniği, dönüşlerin ve manevraların anahtarıdır. Motosikleti yatırmadan, kontra tekniğini kullanmadan bu aracı kullanmak, anahtar olmadan kilitli bir kapıyı açmaya benzer. Kapıyı farklı alternatifler ile açarsınız fakat doğrusu ve sağlıklısı anahtarı edinmektir. Zaten farkında olmadan kontra tekniği uygularsınız. Önemli olan farkındalık ve bilinçli bir şekilde komutu gönderen olmaktır.
Sağa dönmek için sağ elciği hafifçe ittirin ve gözlemleyin. Motorunuz gerçekten, sağ elciği ittirince sağa mı dönüyor? Ya da sola?
Ne kadar iteceğiniz ya da motosikletinizi kontra tekniği ile ne kadar yatıracağınızı ise girdiğiniz virajın keskinliğine veyahut döneceğiniz alana göre ayarlamalısınız. E tabii bunun için de bakış önemli. Unutmayın, ittirmekten kastımız çok hafif dokunuşlardır. Sert çevirmekten ya da ittirmekten bahsetmiyorum. Ne tarafa dönmek istiyorsanız o tarafa hafif ittirirken öteki eliniz ile çekerek yardımcı da olabilirsiniz ve bunda bir sakınca yoktur.
Lakin sürüş pozisyonunuzun uygun olmayışı örneğin, gergin kollar, omuzlar ve elciğe sıkıca sarılmış bir yumruk kontra tekniği uygulamanıza engel olacaktır. Zira gidonu ittirdiğinizde kollarınız kaskatı olduğu için ön tekerin hareketine izin vermeyecektir.
Rahat olun
Kontra tekniği üzerine çalışılması gereken ve içselleştirilmesine ihtiyaç duyulan bir teknik. Genel anlamda motosiklet sürüşünün ve tekniklerini öğrenmenin bir süreç meselesi olduğunu düşünürsek, kendinize zaman tanıyın. Bol tekrar ile zamanla ustalaşacak ve estetik bir forma sokacaksınız. Elbette eğitim almayı da atlamayın. Gözlem eşliğinde kendinizde yakalayamadığınız eksiklikleri uzman eğitmenler ile çalışarak daha kolay ve verimli bir şekilde giderebilirsiniz. İnsan kendisi söz konusu olduğunda her zaman objektif olmayabiliyor.
Güvenle sürün.