Motosiklet ile Duruş mesafesi ve Tepkime Süresi

Dünyayı gözleriniz ile mi görüyorsunuz?
Korkarım hayır.

Etrafımızı saran dünyanın sadece kafamızın içinde oluşturulan bir ilüzyon olduğunu söylesem?
Gerçek dünyanın bir koku ya da tada sahip olmadığını, sesi ya da rengi olmadığını söyleseydim? Hatta gerçekliği dışarıda olduğu saf haliyle algılayabilseydiniz, tanımlayamayacağınızı söylesem.

Bilgi, beyine ulaşırken bir çok elekten geçer. Deneyimlemeyi algılar sağlar. Gerçekliği algılamamız dışarıda neler olup bittiği ile değil, daha çok içeride neler olduğu ile alakalı.

Bir motosikleti gördüğünüzde, bu bilgi beyninize ulaşmadan önce bazı filtreler ile elekten geçer. Bu fitreler ise göz, kulak, burun gibi beynimize açılan algı kapılarında bulunur.

Gerçeklik dediğiniz şu an çevrenizde gördüğünüz her şey beynimizin bir ürünü.

Peki araç kullanırken, herhangi bir tehlike anında beyninizin ne kadar süreye ihtiyaç duyduğunu biliyor musunuz?

Tara – Anla – Tahmin et – Karar ver – Uygula

Bir duruma tepki verebilmek için bir uyarana ihtiyaç vardır. Bu uyaran ise algı kapılarından beynimize ulaşan duyulardan çevrilen elektrokimyasal sinyallerdir. Bu sinyaller beyine ulaştığında önce bunları algılarız, ardından ne olduğunu anlar, verilecek tepkiye karar verir ve uygulamak üzere geri sinyal göndeririz.

Önünüzde aniden bir çocuk yola fırladığında bu bilgi bir uyaran olarak beyninize ulaştığında buna yarım saniyede tepki verebilmeniz pek gerçekçi olmaz. Ortalama tepkime süresi sağlıklı ve hazırlıklı bir insan için bir saniye olarak kabul edilir. Durumun karmaşıklığı bu süreyi arttırır.

Tepkime süresini belirleyen ne?

Trafik ışıklarının kırmızıdan yeşile dönmesine verdiğiniz tepkinin süresi ile tükürmek için seyir halinde aracının kapısını açan bir şoföre veyahut aniden yola atlayan bir çocuğa verdiğiniz tepki arasında ciddi bir süre farkı var. Çünkü hazır değilsiniz!

Bir duruma tepki vermek için önce görmeniz, duymanız ve hissetmeniz gerekli. Ardından algıladığınız bu veriyi işlemek için odaklanmaya ve anlamaya ihtiyacınız var ki buna karşılık bir tepki oluşturabilin.

Tepki süreniz bir çok etkene bağlı olarak değişebilir.

Gördüğümüz, duyduğumuz şey yani uyarıcı ne kadar karmaşıksa bunu anlamak için harcanan süre de artıyor.

Beklenmeyeni bekle!

Aşinalık, hazırlık ve beklentiler de diğer önemli etkenlerden. Duruma ne kadar aşinasınız? Ne kadar hazırsınız? Tehlikeyi bekliyor muydunuz? İşlemeniz gereken bilgi ne kadar az olursa, tepki süreniz o kadar hızlı olur. Silah sesini bekleyen bir koşucu, yeşil ışığı bekleyen bir motorcu gibi.
Yorgunluk, hastalık, yaşlılık, aşırı yemek, alkol, uyuşturucu maddeler vereceğiniz tepkinin süresini uzatacak.
Uyarıcı işitsel mi görsel mi? Çünkü görsel sistem daha karmaşık ve büyüktür. İşitsel uyaranlara verdiğimiz tepki daha hızlıdır.

Daima beklenmeyeni bekleyin ve tüm dikkatinizi yolda tutun. Gidonun konrolünü bilinçdışı size emanet etmeyin.

Motosikletiniz bir saniyede ne kadar mesafe kateder?

90 Km/s ile ilerlerken katettiğiniz mesafe:
(90 / 10) x3 = 27 Metre

90 Km/s hızla ilerlerken saniyede ortalama 27 metre yol alırız. Yola aniden bir çocuk fırladığında ya da beklenmeyen bir tehlike ile karşı karşıya geldiğinizde karar verme ve uygulama aşamasına harcayacağınız süre en iyi ihtimal ile bir saniye olacaktır ki beklenmeyen bir tehlike ile karşılaşıldığında iki saniyenin dahi üzerinde olabilir. Biz bir saniye olarak hesaplayacağız.

27 Metre gittiniz ve frenler henüz devreye girmedi.

Peki frenleme mesafemiz 90km/s ile giderken kaç metredir?

(90 / 10)² / 2 = 40.5

Frenlemeye başladıktan sonra motosikletiniz ile duracağınız mesafe 40.5 metre olacaktır.

Durma mesafesi

Frenleme başlamadan evvel tepki süresini de eklediğimizde en iyi ihtimal ile duracağınız mesafe tam olarak 67.5 metre

Ortalama bir yolcu otobüsünün uzunluğunun 12.50 metre olduğunu düşünürsek eğer; 5.5 otobüs boyu duruş mesafesine sahip olacaksınız.

Hızı biraz değiştirelim ve ortalama mesafeleri görelim;

80 Km/s = 56 Metre
100 Km/s = 100 Metre
120 Km/s = 108 Metre
140 Km/s = 140 Metre
160 Km/s = 176 Metre

Sonuç

Motosiklet sürerken daima bilgi toplamalı ve bu bilgilere göre sürüşü planlayarak ilerlemelisiniz. Sadece bilgi toplamak yeterli değil aynı zamanda tahmin etmeli ve henüz gerçekleşmemiş olaylara önlem almanız gerekir. Daima doğru hızı tercih etmeli, bu doğru hızı ise önünüzde engelsiz ve açık gördüğünüz yolda durabileceğiniz mesafeye göre seçmelisiniz. Bazen bir metre dahi hayat kurtarır.

Neyi yapıp neyi yapamayacağınızı bilin. Kullandığınız aracın kabiliyetlerini öğrenin. Daima kendinizi geliştirin ve bunun için eğitim almaktan çekinmeyin.

Bakmak ve görmek arasında ince bir çizgi var. Gözünüz daima yolda olsun. Keyifli sürüşler.

Kerim Dağlı